MOBBING NEDİR? İŞYERLERİNDE MOBBING

MOBBING NEDİR? İŞYERLERİNDE MOBBING

 
İngilizce “mobbing” kavramı “mob” kökünden gelmektedir. Mob kelimesi ise, illegal bir şekilde şiddet uygulayan kalabalık ya da “çete” anlamını taşımaktadır. Türkçe’deki karşılığı ise, yıldırmadır. Bir davranış biçimi olarak mobbing (psikolojik taciz) ise; psikolojik şiddet, toplu halde saldırma, rahatsız etme ya da strese sokma anlamlarına gelmektedir. İş yerlerinde psikolojik taciz, tüm ülkelerde ve kültürlerde görülmektedir. Üstelik oldukça sık karşılaşılan bir problemdir. Yaş, cinsiyet, statü, konum fark etmeksizin bütün işçilerin maruz kalabileceği bir iş yeri sorunudur. Psikolojik taciz için önlemler alma ve psikolojik tacize maruz kalan işçilerin haklarını savunma görevi ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na düşmektedir. Bakanlık, bu konuda çalışmalara başlamış bulunmaktadır.
 
Mobbing Kapsamında Yapılan Çalışmalar Nelerdir?
Aktif olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yürütülen iki çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar şunlardır:

• 21/05/2012 tarihli Bakanlık Oluru ile “Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu” oluşturulmuştur. Bu Kurul, “İşyerlerinde Psikolojik Tacizin Önlenmesi Genelgesi Uygulama Eylem Planı (2012-2014)” oluşturmuş ve çalışmalarına başlamıştır. Bu çalışma kapsamında; kişilerin bilgilendirilmesi ve psikolojik tacizin önlenmesi, ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.
• ALO 170 numaralı hattan psikologlar vesilesiyle çalışanlara yardım edilmesi ve destek sağlanması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Psikolojik Tacizle Mücadele Kurulu oluşturulmuştur. Psikolojik taciz konusunda işçileri bilgilendirmek ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının temel görevlerindendir. Bu hattı arayan kişiler psikologlarla görüşerek destek almaktadırlar. Ayrıca şikâyette oluşturabileceğiniz bu hat birçok kişiye destek vermiştir ve vermeye de devam etmektedir.

 
Mobbing Nasıl Ortaya Çıkarılır?
Mobbing nasıl ortaya çıkarılır sorusu, genelde buna maruz kalan insanların sorduğu bir sorudur. Çalışan bireye psikolojik taciz uygulandığını ortaya koyan birtakım davranışlar bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde özetlenebilir:

• Çalışan kişinin mesleki açıdan yeterli olup olmamasının sürekli sorgulanıyor olması,
• Çalışan kişiye karşı güven problemi yaşandığının belli edilmesi, hissettirilmesi,
• Bile isteye çalışana kısa sürede bitirilemeyecek işlerin verilmesi,
• Çalışanın bilmesi gereken bilgilerin ondan saklanılması,
• Çalışana herhangi bir açıklamaya yapılmadan ekipten çıkarılması, yetkilerinin kısıtlanması ve yokmuş gibi davranılması.

Çalışan kişiye açık bir şekilde psikolojik taciz uygulandığında yapılan davranışlar için hiçbir sebep gösterilmez. Ufak sorunlar büyükmüş gibi gösterilir ve kişi herkesin önünde utandırılır. Mobbing yalnızca işveren tarafından değil, çalışma arkadaşları tarafından da uygulanabilir.
 

Mobbinge Maruz Kalındığında Neler Yapılmalıdır?

Mobbing, diğer adıyla “psikolojik taciz”’e maruz kalındığında neler yapılmalıdır sorusu, yine en çok buna maruz kalan insanların sorduğu bir sorudur.
Psikolojik taciz, ispatlanması en zor durumlardan bir tanesidir. Genellikle tanık beyanlarına dayanan mobbing ispatı, bu kişilerin işlerini kaybetme kaygısı ve olayları kendilerine göre yorumlama ihtimalleri nedeniyle, bir dava söz konusu olduğunda hakim gözünde kanaati etkilemekten çok da öteye gidemeyecektir. Çünkü mobbing psikolojik bir olaydır ve değerlendirmesi de, kişilerin psikolojisine bağlıdır.
Kendisine psikolojik taciz uygulandığını hisseden kişinin yapması gereken belki de en önemli şey şudur: Açık deliller toplamaya dikkat etmek. Bunun için ise;

• Şahit bulanabilir,
• Maaş bordroları saklanabilir,
• Kamera kayıtlarına ulaşılabilir,
• E- postaları ve işyeriyle ilgili tüm dokümanlar bir araya toplanabilir.

Eğer psikolojik tacize maruz kalındığının ispatlanması istenen bir durum olursa; bu belgeler delil olarak sunulabilir. Böylece mobbinge maruz kalındığı ispatlanmış olur. Konu mahkemeye taşınırsa bu belgelere ihtiyaç duyulacaktır.
Türkiye’deki iş hayatında aslında yeni bir kavram olan mobbing, maruz kalanlar tarafından adaletin hakemliğine yönlendirilirse, orta vadede içtihat oluşturması bakımından olumlu olacaktır. Sineye çekme, reaksiyon vermeme gibi davranışlar, aslında diğer psikolojik taciz mağdurlarının da aleyhine yürüyecek davranışlardır.
 
 
Yazar; Erkan Gün
/ A sınıfı iş güvenliği uzmanı
 
 

Haber takibi için 

Telegram gruba girmek için tıklayınız
Facebook İŞKUR VE KAMU İŞ İLANLARI grubuna girmek için tıklayınız