Türkiye 5G ile 63 milyon kişi telefonunu değiştirmek zorunda kalabilir?

Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye’de telefon kullanıcısı yaklaşık 85 milyon abone olduğunu belirterek, “Bunların 22 milyonu, yani dörtte biri kadarı 5G uyumlu telefon” dedi. Bakan Uraloğlu’nun paylaştığı rakamlara göre cep telefonu 5G ile uyumlu olmayan ve bu özelliği kullanmak isteyen 63 milyon abone telefonlarını değiştirmek zorunda kalacak.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nda (BTK) gerçekleştirilen özel yayına katıldı. Bakan Uraloğlu, 5G ile günlük kullanımda 10 kat hız artışı olacağını belirterek, “Bizim esas hedefimiz makineler arasındaki haberleşmeyi sağlamak, görüntü aktarmayı hızlandırmak, bir ameliyat operasyonunu uzaktan yapabilmek, anlık olarak onu öğrencilere ve meslektaşlarına yansıtabilmesini sağlamak. Biraz daha bizim alanımıza, Bakanlığın alanına gelirsek hedefimiz akıllı ulaşım sistemlerini bütün ülkede hayata geçirmek.” diye konuştu.

Hasdal- İstanbul Havalimanı arasındaki 40 kilometrelik bir alanda 5G ile akıllı ulaşım sistemlerinin deneneceğini bildiren Uraloğlu, bu kapsamda sensörlerin yerleştirildiğini ve muhtemelen uygulamanın gelecek ay devreye alınacağını söyledi. Uraloğlu, söz konusu sistemle yapılan yollarda, birkaç kilometre ileride bir kaza olduğunda, sürücünün fiziki olarak görmemesine karşın kazayla ilgili uyarı alacağını belirtti.

“İhale yarın, nisan ayında ilk sinyalleri almaya başlayacağız”

5G ihalesine yönelik çalışmalarda büyük gayret gösterildiğini ifade eden Uraloğlu, “Doğru argümanlarla, hem kamunun hakkının korunması hem de bu işte olan operatörlerin hakkının korunması için, daha fazla nasıl hizmet verebiliriz, kamuya katkı nasıl sağlayabiliriz, diye çalışıldı. Biz öncesinde bu hizmeti Türkiye’de deneyimledik. İstanbul Havalimanı’nda, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, dört büyük kulübümüzün stadyumlarında denedik. Özellikle üretim tesislerine yönelik toplam 41 alanda deneme izinleri verdik. Yarın ihalesi olacak ve Nisan 2026’nın hemen başında ilk sinyalleri almaya başlayacağız.” ifadesini kullandı.

“Operatörlerin kampanyaları olacaktır”

Türkiye’de yaklaşık olarak 96 milyon mobil abone olduğunu aktaran Uraloğlu, bunların yaklaşık 11 milyonunun makineler arasında iletişim sağlayan aboneler olduğu bilgisini paylaştı. Uraloğlu, yaklaşık 85 milyon telefon kullanıcısı abone bulunduğuna belirterek, şu ifadeleri kullandı: “Bunların 22 milyonu, yani dörtte biri kadarı 5G uyumlu telefon. Peyderpey, telefonlar değiştirildikçe, buna sahip olmayan vatandaşın alımıyla bu telefonlar değişmiş olacak. Yani şu andaki rakamımızın yüzde 26 olduğunu söyleyebilirim. Sim kart noktasında da 4,5G kullananlar zaten uyumlu, onlarda bir problem yok. 2G ve 3G olanlara bakarsak, özellikle 2G’yi söyleyeyim, 2G ses iletimi ve mesaj noktasında yeteneğe sahip. Onlar kullanamayacak, eğer kullanmak isterse hem telefonunu hem de sim kartını değiştirmesi gerekecek.”

Operatörlerin 5G uyumlu cihazlara yönelik kampanya sunup sunmayacağına ilişkin Uraloğlu, “Mutlaka olacaktır yaygınlaştırılması için. Çünkü onlar çok ciddi yatırım yapacaklar. O yatırımın geri dönüşünü sağlamak anlamında onların kampanyaları olacaktır. Elbette biz de bunu destekleyeceğiz.” dedi. Uraloğlu, 5G altyapısının tamamlanmasıyla kırsal kesimlerde yaşanan erişim sorunlarının da çözülebileceğini belirtti.

“Hız olunca risk artıyor”

Yeni baz istasyonlarının yerleştirilmesi gerektiğine, bunların yerleştirip devreye alınmasıyla kapsama alanının genişleyeceğine dikkati çeken Uraloğlu, şu değerlendirmelerde bulundu: “Operatörlerin 4,5G yükümlüğü nüfusun yüzde 95’ini kapsamaktı. Nüfusun yüzde 95’ini kapsadı mı, kapsadı. Bu anlamda genel bir problem yok. Özellikle taşrada, nüfusun az olduğu yerlerde, pandemiyle birlikte uzaktan çalışma alışkanlıklarının ortaya çıkmasıyla, sadece ses değil internetin de uç noktalara ulaşmasıyla ilgili talepler var. 5G burada ciddi bir katkı sağlayacak. Yüzde 95 olan oranları 97’lere, 98’lere, yüzde 100’lere yaklaştırma imkanımız olacak. Belki bazı uydu çözümleriyle, ki şu anda da kullanıyoruz, ama 5G’de daha etkin kullanacağız. Oraya bir baz istasyonu kurmadan da bu hizmeti verme imkanımız olacak. Ziyaretlerimde vatandaştan yolla ilgili talepler geliyordu ama son zamanlarda kapsamayla ilgili talepler de üst seviyede geliyor, o da bizim için kıymetli, biz de dikkate alıyoruz.”

Uraloğlu, 5G teknolojisine geçişle siber güvenlik konusunun da gündeme geleceğine işaret ederek, BTK’da bu konuda Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezinin (USOM) bulunduğunu ve merkezin 7 gün 24 saat 17 milyon IP adresini sürekli denetlediğini bildirdi. Söz konusu denetlemelerle büyük ve küçük birçok saldırının önüne geçtiklerini dile getiren Uraloğlu, “Hız olunca risk artıyor ama özellikle yerli yazılımlarımızla, yapay zekayla saldırıların önüne geçmeniz lazım. Türkiye bu anlamda Avrupa’da rol model ülkelerden bir tanesi. Uluslararası Telekomünikasyon Birliğinin kriterlerine göre, biz bu işi iyi yapıyoruz. Siber Olaylara Müdahale Merkezimiz var. Genel anlamda riskler elbette var ama başarılı bir ülke olduğumuzu söyleyebilirim.” diye konuştu.

“6G için ilk uğraşlar ülkemizde de başladı”

Uraloğlu, operatörlerin 2G, 3G ve 4,5G için 2029’da bitecek imtiyaz sözleşmelerine ilişkin, “2029’da biten 2G ve 3G sözleşmelerini 5G ihalesiyle otomatik olarak uzatacağız.” ifadesini kullandı. Sonrasında bu hizmetler için elde edilen cironun yüzde 5’ini de devlet olarak alacaklarını söyleyen Uraloğlu, 3G’nin ve 4,5G bir öneminin kalmayacağına işaret ederek, 2G’nin sadece ses iletimi ve mesaj iletimi anlamında hayatına devam edeceğini kaydetti. 6G çalışmalarına ilişkin de bilgi veren Uraloğlu, dünyada bununla ilgili süreçlerin başlatıldığını ve bu süreci kaçırmak istemediklerini ifade etti.

Bakan Uraloğlu, 5G noktasında yüzde 60 yerlilik şartı getirdiklerinin, bunun yerli üreticilerin ekonomik olarak gelişmesini sağlayacağının altını çizerek, şunları söyledi: “Esasında verdiğimiz en büyük destek, ihaleye koyduğumuz şarttır. ‘Gidip yerliden alacaksınız.’ diyoruz. Dolayısıyla zaten destekledikçe, girişimcimizi tutamıyoruz. Onlar zaten dünyada ne varsa onu alıyorlar. Tersine ya da onun bir ötesine, üzerine çıkıyorlar. Onun için onları tebrik ediyorum… diye belirtti.